Lawenda: duma Prowansji, lek i kosmetyk

utworzone przez Aleksandra Hutna | lip 5, 2018 | Aktualności, Przepisy, Skarbnica roślin

Co jeszcze kryje w sobie ta roślina?
O tym, że lawenda jest symbolem Prowansji wie chyba każdy. Rośnie tam od dawien dawna, prawdopodobnie przez epidemię dżumy z XVII w., którą miała zwalczać. Lawenda uratowała także wiele rodzin z tego rejonu Francji przed ubóstwem. Źródła historyczne przekazują nam, że chłopi chętnie uprawiali tę roślinę, ponieważ jej zbiory były hojnie wynagradzane. Stąd zwykło się nazywać ją „niebieskim złotem”.

Mimo że rozkwit jej popularności był w XVII w, już od starożytności ceniono jej piękny zapach, kolor i właściwości. Rzymscy żołnierze zabierali lawendę ze sobą na bitwy, by leczyć rany, a domostwa otulał zapach olejku, ponieważ wierzono, że wzbudza namiętność. W średniowieczu, królowa Elżbieta dodawała lawendę do herbaty, by leczyła jej migreny.

Lawenda wykorzystywana była jako środek odkażający, jako perfumy o zmysłowym zapachu i właściwościach odstraszających owady, dodawano ją do mieszanek ziołowych, mydeł. Wieku temu lawenda zyskała szczególne miejsce w apteczkach i kosmetyczkach. Nie zmieniło się to po dziś dzień – dlaczego?

Dla zdrowia

Ma swoje zastosowanie w pielęgnacji zdrowia fizycznego, jak i psychicznego – olejek lawendowych posiada właściwości uspokajające, przeciwgrzybiczne, odkażające, znieczulające i uśmierzające ból, antyreumatyczne. Wykorzystuje się go do masaży relaksacyjnych i leczniczych. Świetnie sprawdza się przy przeziębieniach – do nacierania bolących mięśni, do inhalacji dróg oddechowych.

W działaniu wewnętrznym lawenda wąskolistna (lekarska) hamuje rozwój bakterii, ma dobry wpływ na układ pokarmowy – zwiększa wydzielanie soków trawiennych, wspomaga pracę jelit, usprawnia funkcjonowanie wątroby, pomaga pozbyć się mdłości. Normuje pracę serca – co ciekawe, redukuje uczucie niepokoju i strachu – pobudza krążenie. W większych ilościach działa moczopędnie. Zwiększa odporność organizmu, wzmacnia system nerwowy.

Lawenda jest rośliną miododajną (z 1 ha można uzyskać aż 300 kg miodu!) – wytwarzany z niej miód lawendowy cechuje się intensywnym zapachem lawendy, charakterystyczną korzenną, lekko gorzką nutą. Miód ma właściwości podobne do samej lawendy – regenerujące, przeciwbakteryjne, kojące. Polecany jest podczas przeziębień i chorób dróg oddechowych. Używa się go również do leczenia serca i dróg moczowych.

Dla urody

Słowo „lawenda” pochodzi od łacińskiego „lavare”, oznaczającego „myć”. Często w dawnych czasach dodawana była do kąpieli. Jej piękny zapach wykorzystywano jako perfumy, ciesząc się przy okazji jego relaksującymi właściwościami.

W dzisiejszych czasach lawenda często dodawana jest do kosmetyków. Świetnie nadaje się dla skóry wrażliwej i problematycznej – przyspiesza regenerację komórek, dzięki właściwościom odkażającym, działa przeciw trądzikowi. Polecany jest także cerze dojrzałej ze względu na działanie wygładzające i antyoksydacyjne. Sprawdzi się również przy pielęgnacji cery tłustej dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antyseptycznym, zmniejszy ujścia gruczołów łojowych i unormuje ich pracę, a co za tym idzie – zmniejszy wydzielanie łoju. Wykorzystywana w leczeniu łuszczycy, oparzeń słonecznych, owrzodzeń.

Przez właściwości pobudzające krążenie – pomoże w walce z cellulitem i zmniejszeniu obrzęków pod oczami.

Skuteczna na problem wypadających włosów, w szczególności: przy łysieniu plackowatym. Stymuluje wzrost włosów, wzmacnia i poprawia ich kondycję. Często wykorzystuje się lawendę także w pielęgnacji włosów przetłuszczających się.

Przepisy

~ Spray odstraszający owady

Składniki:
* 10 kropli olejku z lawendy
* 10 kropli olejku z citronelli
* 60 ml hydrolatu z oczaru wirginijskiego lub naturalnego octu jabłkowego

Przygotowanie: Do 120 ml butelki z rozpylaczem dodaj: hydrolat z oczaru wirginijskiego lub naturalny ocet jabłkowy (możesz dodać „na oko”, tak aby butelka była zapełniona w 40%), wodę destylowaną (wypełnij prawie do końca, ale zostaw miejsce na olejki eteryczne) i olejki: z lawendy i citronelli. Przed każdym użyciem – wstrząśnij, gdyż olej i woda nie mieszają się. Unikaj pryskania twarzy, kontaktu mikstury z oczami i ustami. Mieszanka jest odpowiednia dla dorosłych i dzieci powyżej 3 lat (młodszym spryskuj ubranko, nie bezpośrednio ciało).

Po inne przepisy na mieszanki przeciw owadom kliknij: Odstrasz owady naturalnie!

~ Tonik lawendowy

Składniki:
* 1 łyżka suszonej lawendy
* kilka kropli olejku herbacianego
* ½ szklanki wody (najlepiej destylowanej)

Przygotowanie: Zalej susz zagotowaną wodą, pozostaw na ok. 15 minut, a później przecedź przez sitko. Po ostygnięciu dodaj olejek herbaciany. Przemywaj skórę tonikiem rano i wieczorem. Przechowywać w lodówce nie dłużej niż 2 tygodnie.

~ Wzmacniająca maska do włosów

Składniki:
* kilka kropli olejku lawendowego
* żel aloesowy (więcej o jego zastosowaniu przeczytasz tu: Aloes – eliksir zdrowia i urody)

Przygotowanie: Wymieszaj olejek lawendowy z żelem aloesowym i nałóż na wilgotne włosy. Pozostaw na minimum 30 minut, nałóż czepek bądź owiń głowę ręcznikiem. Spłucz dokładnie letnią wodą.

~ Maseczka lawendowa dla każdego typu skóry

Składniki:
* kilka kropel olejku lawendowego
* ciepła woda
* 1 łyżkę glinki odpowiedniej do posiadanego typu cery (dobrać rodzaj glinki kosmetycznej do swojej cery możesz z pomocą artykułu: Glinki, czyli pielęgnacja minerałami)

Przygotowanie: Zmieszaj wodę z glinką i dodaj olejek lawendowy. Nałóż na oczyszczoną skórę twarzy i pozostaw na ok. 20 minut. Zmyj letnią wodą.

~ Peeling do ciała

Składniki:
* 1 łyżka suszonej lawendy
* kilka kropel olejku lawendowego
* ½ szklanki soli morskiej
* ½ szklanki oleju (np. oliwa z oliwek, olej sezamowy itp.)

Przygotowanie: Wszystkie składniki dokładnie zmieszaj ze sobą. Przechowuj w szczelnym opakowaniu (najlepiej szklanym słoiku), w suchym miejscu, nie dłużej niż miesiąc.

~ Wyciszająca, relaksująca kąpiel

Składniki:
* garść kwiatów lawendy
* 3 l wrzątku

Przygotowanie: Kwiaty zalej wrzątkiem i pozostaw napar pod przykryciem ok. 25 minut. Przecedź i dodaj do kąpieli.

~ Macerat z lawendy

Składniki:
* garść lawendy
* olej (np. słonecznikowy, rzepakowy, lniany, oliwa z oliwek)
* słoik

Przygotowanie: Do wyparzonego wcześniej słoika włóż oczyszczoną lawendę i zalej olejem tak, aby przykrył całą lawendę (wystające części roślin zaczną pleśnieć). Zamknij szczelnie słoik i odstaw z dala od słońca. Codziennie potrząśnij słoikiem, a po 2 tygodniach macerat będzie gotowy. Odcedź i przelej do ciemnej butelki. Przechowuj w szafce bądź butelce.

Masz ochotę zrobić macerat z innej rośliny? Koniecznie przeczytaj: Jak przygotowywać swój własny macerat?

Przeciwwskazania

Jak z każdego produktu, z lawendy również należy korzystać z umiarem. Olejek lawendowy może wywołać zapalenie skóry, dlatego nie należy używać go w dużych dawkach. Oprócz alergii, przeciwwskazaniami do używania lawendy są: ostre dolegliwości układu pokarmowego (np. krwawienia, zapalenia żołądka, jelit czy wyrostka, choroba wrzodowa) czy nerek. Nie zaleca się także lawendy kobietom w pierwszym trymestrze ciąży i karmiących – bez konsultacji z lekarzem.

Jeśli jednak nie przejawiamy żadnego z powyższych, zapach lawendy nam nie przeszkadza, możemy korzystać z jej dobrodziejstw pełnymi garściami 🙂
Akurat mamy do tego świetną okazję, gdyż właśnie teraz jest okres jej kwitnienia (od połowy czerwca do września).

Wyobraźcie sobie, jak pięknie musi wyglądać Hvar – chorwacka „Wyspa Lawendowa”… A może masz to szczęście i lawenda rośnie w Twoim ogrodzie? 😉